Wat is regeneratie?
Regeneratief is afkomstig van het Latijnse woord ‘regenerare’ dat ‘opnieuw voortbrengen’ betekent. In de biologie wordt het woord gebruikt voor het teruggroeien, hernieuwen van beschadigde weefsels en organen. Er zijn veel voorbeelden hiervan. Zeekomkommers offeren hun gehele vaat- en darmstelsel op om te ontkomen aan een predator. Ze spugen dit uit als ‘koekje’ voor de predator waarna deze delen weer geheel teruggroeien. Ook bij de mens komt regeneratie voor; onze lever kan zich geheel herstellen na een beschadiging! Kortom, een fascinerend en hoopvol natuurlijk proces dat continu plaatsvindt.
De afgelopen jaren wordt het woord regeneratie steeds vaker gebruikt in relatie tot bepaalde systeemveranderingen die nodig zijn voor de komende generaties om te (over)leven. Denk bijvoorbeeld aan regeneratieve landbouw, regeneratieve organisaties, regeneratief leiderschap en dus ook regeneratief onderwijs.
Regeneratie betekent in deze context het leven centraal stellen in elke actie en beslissing die we maken. Ervaren dat we onderdeel zijn van ecosystemen waar we afhankelijk van zijn. En ons hier ook naar gedragen! We dragen hierbij zorg voor de natuurlijke wereld (menselijke en niet-menselijke) op zowel persoonlijk, collectief als maatschappelijk niveau.
Regeneratie als een manier van leven
Regeneratie is niet een methode maar een manier van leven, gebaseerd op aspecten zoals:
- Onderlinge verbondenheid met onszelf, de gemeenschap, alle andere organismen en onze aarde.
- Balans hervinden tussen geven en nemen
- Verantwoordelijkheid dragen voor jezelf (en je keuzes)
- Gelijkwaardigheid van mensen onderling en tussen mens en de rest van de natuur
Wil je meer weten over regeneratie?
Deze korte film is een echte aanrader!
Wat is dan regeneratief onderwijs?
Nu we weten wat regeneratie betekent, komen we bij regeneratief onderwijs. Op dit moment bestaat er nog geen eenduidige definitie voor regeneratief onderwijs. Deze diversiteit aan definities voelt voor mij ook passend bij regeneratie.
De term ‘regenerative learning’ wordt vaak gebruikt voor onderwijs dat de mensheid actief ondersteunt bij het op een waardige manier leren leven binnen sociaal-ecologische grenzen. Regeneratief onderwijs richt zich daarom op het herstel en de ontplooiing van zowel de aarde als de menselijke natuur. In het huidige onderwijs is dit doorgaans nog toekomstmuziek. Bewust of onbewust draait ons onderwijs voor een groot deel nog om ‘een goede voorbereiding op een baan’. Hierbij volgt iedereen hetzelfde leerpad, is iets goed of fout en is de natuurlijke omgeving gereduceerd tot een (groen/blauw/grijs) schoolplein.
Hoe ziet onderwijs eruit waarbij we de natuur als basis nemen en welke stappen kunnen we meteen zetten in deze richting? Welke kennis, vaardigheden en houding zijn hiervoor nodig? Wat vraagt dit van ons als leerkrachten, docenten en ouders? Wat vraagt het van onze (fysieke) omgeving? Een greep uit de vragen die ik vaak hoor en waar ik me dagelijks mee bezig houd.
De manier waarop we leren, leven en werken vindt zijn oorsprong in onze opvoeding en onderwijs. Van nature voelen we ons verbonden met onze omgeving, met de andere natuur. Veel van ons verliezen ergens in ons leven het gevoel van verbondenheid met zichzelf, de ander en/of de aarde. Tegelijk blijkt uit onderzoek dat de eerste zeven jaar van een kind de grootste invloed hebben op de gevoelde natuurverbinding in de rest van het leven.
Waar brengen we veel tijd door en worden we voor een gedeelte gevormd? Juist op school! Gemiddeld brengt een Nederlands schoolkind 25 uur per week door op school. Dit is voor mij dé reden om me te focussen op regeneratief onderwijs! Mijn missie is om het onderwijssysteem weer te verbinden met het leven. Bouw je met me mee? Lees hier meer over de principes voor regeneratief onderwijs.
Wil je verder praten over regeneratief onderwijs? Aan de slag met regeneratie binnen jouw (onderwijs)organisatie? Laten we snel een kopje koffie drinken! Plan hier een afspraak met me in.
